Hybride en climate proof wonen in het Westland
Bank Nederlandse Gemeenten, Gebiedsontwikkeling.nu, Mar 2012
Wonen aan, op en rondom het water in het Westland
Het Nieuwe Water
Op welke manier en met welke snelheid de klimaatveranderingen zich de komende decennia ook ontwikkelen, het innovatieve Nederlandse bouwproject ‘Het Nieuwe Water’ is er tegen opgewassen. ‘Het Nieuwe Water’ wordt ontwikkeld op zo’n 80 hectare polderland in een voormalig glastuinbouwgebied tussen Naaldwijk en ‘s-Gravenzande. Hier verrijst de komende 15 á 20 jaar de eerste woonwijk op het water met paalwoningen, terpwoningen, rijwoningen, twee onder-een-kapwoningen en drijvende privé-eilandjes. Het polderland wordt onder water gezet en getransformeerd tot een bewoonbare ecologische zone waar wonen, recreatie en waterberging samenvloeien. ‘Het Nieuwe Water’ is een voorbeeldproject voor dubbel ruimtegebruik en het wonen in toekomstig ontpolderde landschappen.
De tijden zijn echter veranderd. Vrij Op Naam-prijzen van woningen dalen. De verkoop stagneert. Gebiedsontwikkeling heeft de afgelopen jaren een andere dimensie gekregen. Organische ontwikkeling, temporisering, creativiteit en vraaggericht bouwen zijn thans de sleutelwoorden. Hoe moeten we daarmee omgaan? Wat voor effect heeft dit voor de plannen, de oorspronkelijke ambities, de “groen voor rood” uitgangspunten, de fasering, en voor de samenwerking tussen partijen? Hoe gaan we die uitdaging aan? Een antwoord hierop krijgt u te horen op het Praktijkcongres Gebiedsontwikkeling van 14 maart a.s.
“Wonen aan, op en rondom het water: een nieuwe uitdaging!”
Ons adagium:
Droge voeten
Een Hollandse polder ontpolderen en er 1.200 woningen, waterberging, een ecologische zone en recreatie realiseren – dit innovatieve concept is een internationale primeur. In het stedenbouwkundig plan is het project verdeeld in acht zogenaamde waterkamers met ieder een eigen karakter, indeling en waterbeleving. Het project is toegankelijk voor een brede doelgroep met naast het hogere segment ook starterswoningen en sociale woningbouw met zeer betaalbare woningen in de huur- en koopsector. Eén van de creatieve breinen achter het project is architect Koen Olthuis, die onder andere in Dubai innovatieve drijvende bouwwerken ontwierp. “Nederland heeft 3.500 polders die we dag en nacht moeten bemalen om onze voeten droog te houden. Ook in het Westland speelt water vanuit de historie een belangrijke rol. Onze voorouders waren watermanagers avant la lettre en wisten al om te gaan met het water. Waarom anno nu niet meebewegen met het water in plaats van ertegen te vechten?”
Proactief antwoord op klimaatverandering
Het project wordt ontwikkeld in de Poelpolder – één van de laagst gelegen polders in het Westland. In deze omgeving met de grootste verstedelijkingsgraad in Nederland, kan het regenwater nauwelijks meer de grond in trekken. Door de laaggelegen Poelpolder te ontpolderen ontstaat een permanent wateroppervlak van circa 24 ha dat in open verbinding staat met het omringende boezemwater. Hierdoor kan 75.000 m3 extra boezemwater worden geborgen. Zo krijgt ‘Het Nieuwe Water’ naast een woon- en recreatiebestemming ook een functie als waterberging. De drijvende woningen worden gebouwd op platforms die -bij hevige neerslag- een stijging van het waterpeil met 0,35 meter moeiteloos kunnen opvangen. Het bouwproject is niet alleen hybride, maar biedt nieuwe, proactieve antwoorden op onafwendbare klimaatveranderingen als de stijgende zeespiegel en extreme regenval.
Eerste drijvende appartementencomplex
Het appartementencomplex de Citadel is onderdeel van ‘Het Nieuwe Water’. De Citadel, waarin 60 appartementen en een parkeergarage komen, trekt als het eerste drijvende appartementencomplex in Europa veel internationale belangstelling. De Amerikaanse nieuwszender ABC heeft het gebouw op de lijst van zestien meest bijzondere bouwwerken ter wereld gezet. De Citadel heeft in de wereldwijde architectuurcompetitie WAN Awards 2009 de tweede plaats behaald. Het project stond op de shortlist van zes projecten met innovatieve projecten uit Denemarken, Kroatië, Egypte, Canada en de VS. De drijvende basis van de Citadel is een grote betonnen bak die wordt gebouwd in een tijdelijk droogdok. Als de appartementen klaar zijn, wordt de polder onder water gezet. Zo vormt de Citadel een eiland van 90 bij 140 meter. Drijvende toegangswegen zorgen voor een naadloze verbinding met het vasteland en de meeste appartementen hebben een eigen aanlegplaats voor een boot.
Het Nieuwe Water is groen
Inventieve duurzame toepassingen maken ‘Het Nieuwe Water’ een echt groen project. De veelzijdige voordelen van de verbindingen tussen water, ecologie en groen worden optimaal benut. Onderzocht wordt of mogelijk energie kan worden ontrokken van de omliggende tuinbouwkassen voor verwarming en koeling van de woningen. Naast bijvoorbeeld de mogelijkheid van koude/warmte opslag als duurzame energiebron voor de woningen.
Samenwerking
‘Het Nieuwe Water’ komt van de grond dankzij het publiek-private samenwerkingverband ONW tussen de gemeente Westland, de provincie Zuid-Holland, het Hoogheemraadschap van Delfland en Bank Nederlandse Gemeenten Gebiedsontwikkeling. De BNG Bank is daarnaast tevens financier. ONW (Ontwikkelingsmaatschappij het Nieuwe Westland) werkt samen aan dit project met architect Koen Olthuis van architectenbureau Waterstudio.NL en civieltechnisch ingenieursbureau Van der Waal & Partners.